SINAVLAR VE EZBERCİ EĞİTİM

                         Hasan AZAKLI

                                                                                                                        Emekli İlköğretim Müfettişi

                                                                                                                                                                Eğitimci-Yazar

            Eğitim sistemimizde sınavlar,eğitim sürecinde “olmazsa olmaz” koşullarından biri olarak yerini almış ve bu yaklaşımla çocuklarımız İlköğretim basamağından üniversite eğitimi boyunca at başı bir kısır döngü içersisinde sınav çılgınlığı yarışına sokulmaktadır.Çocuklarımızın sosyal, psikolojik,kişilik,bilişsel v.b.yönlerden en sağlıklı geliştirilmesi gereken çağlarda,onların bu sayılan gelişimlerine olumsuz yönde ket vuran bir sınav çılgınlığı yarışı içerisine girilmektedir. Çocuklarımız sadece en iyi testi çözen çocuğun en başarılı çocuk olacağı anlayışıyla sınavkolik bir birey haline  dönüştürülmektedir.Çocuğun ve gencin kişilik ve sosyal gelişimini en sağlıklı olarak geliştirmesi gereken çağda bu gelişimlerini sağlıklı şekilde geliştirebilmesi yollarına baş vurulmamakta,çocuğun başarısı sadece sınavlarda alacağı başarıya endekslenmektedir.Eğitim sistemimizdeki bu büyük yanlış direkt olarak anne ve babaları etkilemekte,doğal olarak her anne-baba çocuğunun sınavlarda başarılı olabilmesine odaklanmakta,öğretmenler ve okul yöneticileri de bu eğitim sistemimizin dayattığı sınav handikabından kurtulamamaktadırlar.Eğitim sistemimizde başat olarak kendini hissettiren bu sınav dayatması,okullarımızda ezberci eğitim uygulamasını ateşlemekte,bunun sonucunda öğrenmenin en temel ilkeleri ayaklar altına alınmakta, sorgulayan, araştıran,bütünü kavrayan,inceleyen öğrenci yetiştirme arka plana atılmakta veya reddedilmekte  ve sonuç olarak çok yönlü,tüm yetileri ve yetenekleri gelişmiş ama tek boyutlu  işbölümünün esiri olmayan,tek bir  uzmanlık alanının içinde körelmeyecek insan yaratmak düşüncesinden uzaklaşılmaktadır.Eğitim sistemimizde oluşan bu sınavkolik yaklaşım sonucunda ezberci ve dogmatik eğitim anlayışı tüm okul ve kurumlarımıza gerek anlayış gerekse uygulamada yerleşmekte,esas olarak eğitim sürecinde ele alınması gereken çocuklarımızın çok yönlü,tüm yetileri ve yeteneklerini geliştirmeyi,onları tek boyutlu  işbölümünün esiri olmayan,tek bir  uzmanlık alanının içinde körelmeyecek insan yaratmayı hedefleyen eğitimsel yaklaşımdan uzaklaşılmaktadır.

            Ülkemizde geçmiş yıllarda yapılan ÖSS(Öğrenci Seçme Sınavı) ve LGS(Lise Giriş Sınavı) sınavlarında “0” alan öğrencilerin artması,eğitim sistemimizde salt  sınavların baz alınarak öğrencilerin değerlendirilmesi ve bunun sonucunda  ezberci eğitimin sürece damga vurması sonucundan kaynaklanmaktadır.Son yıllarda uygulamaya konulan OKS ve SBS sınavları olumsuzluk çıtasını daha da yükseltecektir.

            2002 ÖSS’de 8819 aday “0” puan  alarak başarısız olurken,2003 yılında bu rakam üçe katlanarak  26448’e yükselmiştir.2004 yılında ise 32177’e ulaşmıştır.LGS’de  de durum farklı değildir. 2002 LGS sonuçlarına göre sadece 2773 öğrenci sınavdan sıfır almışken,2003’de bu rakam 20 kat birden yükselerek 40586,2004 yılında ise 64598 öğrenci sıfır puan almıştır.(1)

            Merkezi Paris’te bulunan Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü(OECD) tarafından  2000 yılında başlatılan,her üç yılda  bir tekrarlanan  ve öğrencilerin başarılarını ölçmeyi amaçlayan  Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programında (Programme for International Student Assessment-PISA)1)okuma yeteneği,2)Matematik,3)Fen alanında 2003 yılında yaptığı değerlendirme çalışmasında,katılımcı 40 ülke arasında matematik alanında Finlandiya 544 ile 1.,Güney Kore 542 ile 2.,Hollanda 538 ile 3.,Japonya 534 ile 4.,olurken  ülkemiz tüm dallarda sondan ikinci oluyor ve  sadece Meksika’yı geçmektedir.(2)

Bu eğitimsel tablo ülkemizde sınav sisteminin detaylı olarak ele alınarak sorgulanmasını gerektirmektedir.Eğitim sistemimizde bu olumsuzluğun üzerine gidilebilmesi için,eğitim sistemimiz matematik-doğabilimsel  dizinin genel eğitim veren çeşitli dallarının,tekniğin öğeleri ile  uzun süren  bir birleştirilmesi süreci olarak yapılandırılmalı,okul;çocuklarımızın pratik  yetenek kazandığı bir eğitim süreci olarak planlanmalı,makine bilgisinin temelleri,teknolojinin ögeleri,elektronik ve tarım tekniğinin öğelerini birleştiren bir eğitim süreci ön görülerek şekillendirilmelidir.

Kaynaklar :                                                                            

(1)-1 Şubat 2005 tarihli Sabah Gazetesi.

(2) -13 Şubat 2005 tarihli Cumhuriyet Gazetesi.